ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΡΘΥΜΟΣ – ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
ΣΤΗΝ ΕΚΔΟΤΡΙΑ ΤΟΥ POETRYAXION
ΑΣΗΜΙΝΑ ΧΑΣΑΝΔΡΑ
1] πώς λειτουργεί ο μηχανισμός της Ποιητικής Τέχνης στην καταπρόσωπο καθημερινότητάς
σας;
Δ.Π.
Ποιητικό αίτιο είναι ασφαλώς το αίτημα της κάθαρσης. Όχι με την Αριστοτελική έννοια, ως
έλεος απέναντι στη μίμηση πράξεως σπουδαίας και τελείας, αλλά απλά ως διύλιση, ως
Αλχημιστική μεταστοιχείωση: Η απονενοημένη απόπειρα να μετουσιωθούν καθημερινές
λέξεις σε ευγενή μέταλλα. Η αναπόφευκτη αποτυχία καλύπτεται πίσω από αλληγορίες και
σύμβολα. Ο Ερμητικός μυστικισμός λειτουργεί ως μηχανισμός άμυνας, καθώς η ποίηση δεν
είναι πανάκεια. Στις εικαστικές τέχνες οι ποιητές απεικονίζονται ακριβώς όπως οι
αλχημιστές, παγιδευμένοι σε εσωτερικά τοπία όπου χρησιμοποιούν ένα μείγμα
φιλοσοφικών θεωρήσεων, αποκρυφισμού και κωδικοποιήσεων στην αναζήτηση του
ελιξιρίου της ζωής. Η οδός προς την φιλοσοφική λίθο προϋποθέτει την ερωτική ένωση του
αρσενικού Θείου με τον θηλυκό Υδράργυρο. Αποκυήματα της ένωσης αυτής είναι το Δέντρο
της Σελήνης, που μετουσιώνει ταπεινά υλικά σε ασήμι, και στο Δέντρο του Ήλιου, που
κωδικοποιεί την αυτόφωτη πληρότητα, όπως ακριβώς και η ποίηση.
2] μέσα από μια εικονογραφία των λέξεων σάς βοηθάει η ποίηση και η συγγραφή της να
αναδυθεί η καθαρότητα των ήχων όσων αναγιγνώσκονται;
Δ.Π.
Η εικόνα ανέκαθεν υπερτερούσε της γλώσσας. Η πρωταρχική θεολογία είναι θεολογία της
εικόνας, επειδή το ορατό δεν χρειάζεται, και συχνά δεν επιδέχεται, ερμηνεία. Η πάλη
οράματος και γλώσσας αποδίδεται με διαύγεια στο Πλατωνικό σπήλαιο, όπου ο κόσμος
των ιδεών προβάλλεται γύρω μας ως σκιές. Το σύμπαν μας γονιμοποιείται όχι από ιδέες,
αλλά από σπέρματα εικόνων. Η αμήχανη προφορικότητα λειτουργεί ως η αναγκαία ηχητική
επένδυση που επιτείνει τα δρώμενα.
Είναι δύσκολο να παραβλέψουμε εδώ την αναλογία ανάμεσα στην ισχύουσα βωβή και σε
μια μέλλουσα ομιλούσα δραματουργία.
3] ποιά η σχέση σας με την Εικαστική Τέχνη και την επιστήμη της Ρομποτικής;
Δ.Π.
Κοινός παρονομαστής είναι η αυστηρότητα της δράσης. Οι κινήσεις είναι προγραμματικά
ορισμένες, ώστε να μην παραβαίνουν φυσικούς νόμους, με την ίδια μηχανιστική
νομοτέλεια που διατυπώνεται και η γραφή. Ο αυτοματισμός του λόγου εδραιώθηκε πολύ
νωρίς στην ανθρώπινη εξέλιξη, ώστε να εγγυάται την απαραίτητη λειτουργικότητα. Η τέχνη
χρησιμοποιεί τον αυτοματισμό της νοητικής διαδικασίας ως σκελετό, πάνω στον οποίο
αναρριχάται δίνοντας σάρκα στα οράματά της. Χωρίς τον αυτοματισμό της όρασης και της
γλώσσας, η τέχνη θα βρισκόταν σε μόνιμη αποσύνθεση.
4] η σκέψη μιας ελλειπτικής γραφής και τροχιάς στα ειλικρινή σχήματα λόγου σας
καθιστούν πλήρη και με ενθουσιασμό;
Δ.Π.
Ο ποιητικός λόγος είναι φύσει ελλειπτικός. Ιδιότητα που τον καθιστά εργαλείο
ενδοσκόπησης. Αυτοκριτική που τροφοδοτεί την φαινομενολογία του πνεύματος και του
σώματος. Η μόνη πληρότητα είναι η αυτοσυνείδηση, που για λόγους αυτοσυντήρησης
αγωνιζόμαστε να μοιραστούμε με άλλους.
5] ως διανοούμενος για την κλιματική αλλαγή έχετε κάποια έκφραση άποψης;
Δ.Π.
Μου είναι δύσκολο να διαχωρίσω τις συνέπειες της δράσης μας στο φυσικό περιβάλλον,
από την κλιματική αλλαγή που παρατηρείται στην πολιτισμική μας βιόσφαιρα, αφού κοινός
παρονομαστής είναι ο άναρχος ανθρωποκεντρισμός. Η βιβλική πεποίθηση ότι τόσο ο
φυσικός όσο και ο πνευματικός κόσμος υπάρχουν για να εξυπηρετούν τις ανάγκες μας. Η γη
ως τόπος έκπτωσης από την προπατορική Εδέμ και η εξορία ως απαξίωση της ενοχής.
Αγνοώντας το γεγονός ότι η εξαντλητική εκμετάλλευση των ζωτικών πόρων, αποκόβουν τον
τόπο, το σώμα, την ίδια μας τη γλώσσα από τις φυσικές τους πηγές. Καλύπτουμε την άγνοιά
μας πίσω από το τυφλό επιχείρημα ότι η γη διαθέτει τους μηχανισμούς να ανακάμψει, η
ιστορία τη δυναμική να επαναληφθεί, και η γλώσσα μας το κουράγιο να επιβιώσει σε μια
νέα, άγνωστη ακόμα μορφή.
6] γράφετε με υποσημειώσεις; πείτε μας λίγα λόγια για τις σπουδές σας και τα κομβικά
σημεία τής ζωής σας.
Δ.Π.
Όλη η Δυτική σκέψη είναι υποσημειώσεις στον Πλάτωνα, σύμφωνα με τη ρήση του
Whitehead. Με την ίδια λογική, όλη η Δυτική ποίηση είναι υποσημειώσεις τον Όμηρο και
στις Γραφές.
Κατ’ ανάγκην και η προσωπική μου παρεπιδημία είναι μια σειρά από υποσημειώσεις σε
πολιτισμικές συντεταγμένες. Η Ελλάδα θα είναι πάντα το κέντρο αναφοράς. Η Εδέμ, χαμένη
στο μύθο που έχει το προνόμιο να ταυτίζεται με την ιστορία της. Μεγαλώσαμε στο
σταυροδρόμι ανάμεσα σε Ανατολή, Δύση και Βαλκάνια. Η έλλειψη προσανατολισμού μάς
χάρισε το ένστικτο του Οδυσσέα, την πεποίθηση ότι ο κόσμος μάς ανήκει, ως προορισμός.
Η Αμερική μού πρόσφερε την ικανοποίηση ότι ήταν ένας τόπος όπου ο Οδυσσέας δεν
έφτασε ποτέ. Η αρχαιότερη χώρα στον κόσμο, επειδή είναι η νεότερη, κατά την Γερτρούδη
Στάιν, καθώς η τεχνολογική πρωτοπορία τής χαρίζει (τής χάριζε) το μέλλον, το οποίο είναι
εξ ορισμού άχρονο. Αυτό ισχύει πραγματικά. Αρκεί να κοιτάς πάντα μπροστά. Μόλις
υποκύψεις στον πειρασμό να κοιτάξεις πίσω, οι κάθε λογής βεβαιότητες και εμμονές σου
μεταμορφώνονται σε στήλες άλατος.
Υπό το πρίσμα αυτό, η ζωή στη Γηραιά Αλβιώνα της Γηραιάς Ηπείρου είναι προβλέψιμη και
οικεία, αρκεί να έχεις συμφιλιωθεί με το παρελθόν.
7] είναι καιρός ικανός να πετύχετε μια «σφραγίδα» στην ποίηση σας και πείτε μας πώς
μπορεί αυτό να κατανοηθεί από ένα ευρύτερο αναγνωστικό κοινό;
Δ.Π.
Η ποίηση είναι αποκύημα της εποχής της. Το κοινό θα αναζητήσει την ποίηση εάν και
εφόσον την έχει ανάγκη. Δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε μια τεχνητή παρόρμηση για
ενδοσκόπηση, ούτε καν μέσα από τις πανίσχυρες μεθοδολογίες του καταναλωτισμού και
της διαφήμισης. Το κοινό έχει πάντα τον τελευταίο λόγο, επειδή διαθέτει το προνόμιο της
υποκειμενικότητας. Από την πλευρά μου, οφείλω να προσθέσω στο οπισθόφυλλο των
βιβλίων μου μια λίστα με τις παρενέργειες της ποίησης, ώστε ο καθένας μας να αναλάβει
τις ευθύνες του.
8] τέλος, επιτρέψτε μου να ρωτήσω ποιοί συγγραφείς είναι ο καμβάς της ακέραιης
έμπνευσης, γραφής και ανάγνωσής σας;
Δ.Π.
Γράφω διαβάζοντας, πεισματικά σε έντυπη μορφή, κάθε λογής κείμενα με επικέντρωση
στην λέξη. Οι «ξένες» γλώσσες απαιτούν να τηρώ τις αποστάσεις. Τα Ελληνικά μού
προσφέρουν παρηγοριά, καταφύγιο, μυσταγωγία που δεν θα ήθελα να διαταράξω
παραθέτοντας τα ονόματα των μυστών και του ιερατείου της. Γλώσσα παλίμψηστη, που οι
διαθέσεις και οι εμμονές της είναι διακριτές ακόμα και σε απόσταση ετών. Παρά τις
ιστορικές προσηλώσεις της, η γλώσσα μας δεν υπακούει στις επιταγές του χρόνου καθώς
δεν ακολουθεί γραμμική εξέλιξη. Δεν είναι σωστό λοιπόν να αναφερθούμε στην Ομηρική
διάλεκτο ως την παιδική ηλικία, ή στη Βυζαντινή γραμματεία ως την εφηβεία της Ελληνικής.
Η πολυμορφία αυτή τής επιτρέπει να μην γερνά. Κουβεντιάζοντας με τα παιδιά μας, είναι
σαν να μιλάμε όχι με τους κληρονόμους, αλλά με τους απογόνους της γλώσσα μας.
Σας ευχαριστώ θερμά για τον πολύτιμο χρόνο που αφιερώσατε στο PoetryAxion και τους
Readers!
Σας ευχαριστώ για την ευκαιρία να συζητήσουμε για την ποίηση. Συγχαρητήρια για την
προσπάθειά σας και καλή συνέχεια.
μικρό βιογραφικό
Ο Δημήτρης Παρθύμος γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης, αποφοίτησε από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο ως μηχανολόγος μηχανικός
και έκανε διδακτορικές σπουδές στο Σικάγο των ΗΠΑ σε εφαρμογές ρομποτικής.
Ζει στο Κάρντιφ της Βρετανίας, όπου εργάζεται ως ακαδημαϊκός ερευνητής στο πεδίο των αντικαρκινικών θεραπειών.
το τελευταίο του βιβλίο “εικονική μνήμη” κυκλοφορεί από την εκδοτική ΚΕΔΡΟΣ